Ulusların mitleri, söylenceleri vardır. Bu mitler ve söylencelerin incelenip yorumlanması da mitolojiyi oluşturur. Mitoloji kültürle harmanlanmıştır ve daha çok tanrıları, doğaüstü olayları konu alır. İskandinav mitolojisinde Vanaheim, Alfheim, Midgard, Jotunheim, Svartalfheim, Nidavellir, Niflheim, Muspelheim ve Asgard olmak üzere dokuz âlem vardır. Tanrıların yaşadığı âlem olarak bilinen Asgard, savaş tanrılarının kralı Odin tarafından yönetilmektedir. Bu mistik âleme giden yolun da Bifrost adı verilen gökkuşağı köprüsünden geçmek olduğu söylenmektedir.
Birçoğumuz Asgard’ın yöneticisi olan Odin, oğlu Thor ve nicelerini çeşitli filmler, kitaplar ve video oyunlarından az ya da çok tanıyoruz. Fakat işin mitolojik boyutu özenle dokunmuştur. Bu diyarda saraylar ve evler altın ya da gümüşten yapılmıştır. Bu yapıların en meşhuru Odin’in sarayı Valhalla’dır. Savaş alanında ölen kahramanlar Valkyrie (Odin’in yardımcıları) tarafından buraya taşınmaktadır. Asgard, barış tanrısı Balder, bereket tanrıçası Freyja, şiir tanrısı Bragi, kış tanrısı Hod, deniz tanrısı Njord ve zaman tanrısı Rynkar gibi bir sürü tanrı ve tanrıçanın yanında elfler ile trollere de ev sahipliği yapmaktadır. İskandinav (Nors) mitolojisine göre Asgard’ın bir de koruyucusu vardır. Heimdall adlı bu koruyucu dokuz âlemi birden korumaktadır ve olup bitenleri izlemektedir. Andhrimnir ise tanrı ve tanrıçaların aşçılığını yapmaktadır. Bu bilgiler üzerine kurulu çeşitli İskandinav efsaneleri bulunmaktadır.
Yine bir efsaneye göre Ragnarok adlı bir savaş (kimileri mahşer olarak da nitelendirir) Asgard’ın yıkılmasına neden olmuştur. Olay örgüsüne göre devlerin tanrı ve tanrıçalara savaş açmasıyla süregelen yıkımlar, kral Odin’in tahttan indirilip öldürülmesine yol açmıştır. Ardından da tanrılar arasında amansız savaşlar başlamıştır. Bu süreçte çeşitli felaketler meydana gelmiş, birçok canlı savaşlarda ölmüştür. Asgard adeta kan gölüne dönmüş, harabelerden geçilmeyecek hale gelmiştir. Ragnarok, Heimdall ve Loki (Odin’in oğullarından biri) birbirleriyle savaşıp ikisi de ölünceye kadar devam etmiştir. Tüm bu olaylar silsilesinin sonunda Asgard bir ateşle yok edilmiştir. Evren denizin dibine batmaya başlamıştır. Hayatta kalan tanrılar Idavoll isimli güvenli bölgeye kaçmış ve orada yeniden kendilerine saraylar inşa etmişlerdir. Bu son kendini yeniden doğuşla devam ettirmiş, Asgard yeniden eskisi gibi yaşanılır bir yer haline gelmiştir.
Georges Dumezil ve Jan De Vries, tanrılar arasındaki bölünmenin İndo-Avrupa mitolojisinin bir parçası olduğunu ortaya çıkarmıştır. Vikingler’le başlayan ve hızla Hristiyanlaşan İskandinav ülkelerinin Paganizm’den taşıdıkları kalıntıların simgesi olan Asgard’ı, Yunan mitolojisindeki Olympus Dağı’na; Odin’i ise Zeus’a benzetmek hiç de yanlış olmaz. Mitolojiler arası benzerlikler, C. G. Jung’un “Arketipler Kuramı” nı öne sürerek her mitolojik karakterin kolektif hafızadaki arketiplere karşılık geldiğini savunmasını desteklemektedir.
Mitolojiler ve karakterler insanoğlunun tapınma ihtiyacını karşılayacak şekilde, ulustan ulusa ve dönemden döneme taşınarak, aktarıldığı ulusun kültürüyle harmanlanmış, bugünkü kitapları oluşturmuştur.
Berrin ALDANMAZ
1 comment