Bu hafta sizlere fotoğrafta kuralların olmadığı bir alandan, lomografiden bahsetmek istiyorum. Önce lomografi nedir, nereden çıkmış ona bir bakalım.
1991 yılında Matthias Fiegl ve Wolfgang Stranzinger isimli iki öğrenci Çek Cumhuriyeti’ne yaptıkları gezileri esnasında Rus mercek fabrikası Lomo tarafından üretilmiş LC-A (Lomo Kompakt Automat) diye asılında ajanlar için üretilmiş bir makine keşfederler ve olaylar gelişir. Mercek yapısından dolayı bazı renk değişiklikleri ve görüntü bozulmaları yaratan makine, o ara gençler arasında o kadar popüler olur ki “Düşünme, çek!” mottosuyla Lomo kültürü güncellenen farklı makinelerle katlanarak günümüze kadar ulaşır. Çapraz banyo tekniğiyle yıkanan filmler olaya daha farklı bir renk katar ve lomografi çığ gibi büyür, ardından 1994 yılında New York ve Moskova’da ilk sergileri açılır.
Lomo makinelerin türleri arasında dijitaller olsa da ağırlıklı olarak farklı formattaki filmli makineler kullanılmakta. Amaç vizörden bakmadan ve ışık, netlik kalitesi, kadraj gibi belli bir kurala tabi kalmadan istediğiniz şeyi, istediğiniz gibi özgürce çekmek. Aman ufuk çizgisi düz mü, nesneyi kadrajın sağına mı yoksa soluna mı alsam gerginliği yaşamadan o an canınız nasıl isterse öyle çekiveriyorsunuz. Lomo ile ilgili okuduğum bir yazıda şöyle bir tanımı vardı; “Lomo için fotoğraf makinelerinin Converse’i diyebiliriz; hafif, ucuz, basit ve kullanışlı.”
Kuralsız fotoğrafçılığın da bazı kuralları varmış, şöyle ki;
1) Gittiğin her yere makineni de götür.
2) Gece- gündüz her zaman kullan.
3) Lomografi hayatına karışmaz, onun bir parçası olur.
4) Makineni belden tutarak fotoğraf çekmeyi dene.
5) Olabildiğince yakından çek.
6) Düşünme.
7) Hızlı ol.
8) Çekmeden ne çıkacağını bilemezsin.
9) Aslında çektikten sonra da..
10) Kuralları boşver.
Diyeceksiniz ki “Tamam anolog kullanmak çok güzel ama dijitale bu kadar alışmışken sonucu görmek için nasıl sabredeceğiz?” Sanıyorum işin en keyifli yanı burası. Çünkü normal bir analog makinede vizörden bakarak çektiğiniz için ortaya çıkacak sonuç sürpriz olsa da üç aşağı beş yukarı vizörde gördüğünüze yakın bir şey oluyor. Ancak bu tarz bir makinede fotoğrafı vizörden değil, bel hizasından çektiğimiz için sonucun gördüğünüz şeyin çok daha ötesinde çıkabilme ihtimali var.
“Peki böyle bir makine aldık, önümüze geleni kuralsızca gelişigüzel çektik, bu filmlerin banyosu nasıl oluyor?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Lomo’da bildiğimiz negatif filmi kullanabilirsiniz hatta fotoğrafçıya gidip bayat filmlerden alabilirsiniz ki böylece daha da ucuza gelmiş olur. Tabii pozitif (dia) filmleri de kullanabilirsiniz. Sonuç olarak çapraz banyo tekniği dediğimiz şeyle aldığımız pozitif filmi normal negatif filmin kimyasallarıyla banyo ettirerek hatalı bir yıkama yapıyoruz. İşte bizim istediğimiz şey de tam olarak bu hatalı yıkamanın ortaya çıkardığı orijinal renkler ve dokular. Çapraz banyo mevzusunda ehil birini bulmaksa işin en zor yanı. Bu noktada bazı dijital makinelerin lomo efektini kullanmak ya da düz çekip fotoğrafın üzerine photoshopla lomografi filtresi eklemek de sizin tercihiniz. Yine de aynı tadı verir mi tartışılır.
Lomo’da en eski model LC-A, internette şöyle bir gezerseniz diana, holga, balıkgözü, çoklu lens gibi pek çok seçeneğinin olduğunu görürsünüz. Vizörün önüne yapıştıracağınız renkli jelatinlerden tutun da büyüteçle çekmeye kadar bir dolu öneri de var. Çok ucuz marka ve modeller olduğu için fazla para vermemek adına farklı sitelerden karşılaştırarak bakmanızı tavsiye ediyorum. Bu kadar hafif ve pratik bir makineniz olunca ve tabii çok da para vermediğiniz için her an yanınızda taşımak isteyecek ve eminim ortaya çok ilginç fotoğraflar çıkaracaksınız. Tıpkı eski araba kullananların bir araya gelip üzerine sohbet etmesi gibi Lomo kullanıcılarının da bir kültür oluşturmasıysa cabası.
Aranızda dijitale mesafeli analogsever Lomo kullanıcıları varsa çektiklerinizi bizimle de paylaşın. Konuyu şimdi okuyup merak edenler ve farklı çekim tekniklerini öğrenmek isteyenler içinse aşağıdaki siteyi öneriyor, birkaç tane de fotoğraf paylaşıp gidiyorum.
